TẾT ĐẾN, GỢI VIỆC HƯƠNG KHÓI GIA TIÊN

 TẾT ĐẾN, GỢI VIỆC HƯƠNG KHÓI GIA TIÊN

Thờ cúng là thỉnh vời, giao tiếp với thế giới tâm linh. Nhằm tỏ lòng hiếu kính và cậy nhờ thần lực của cõi âm, phù hộ cho sự an lạc cõi dương (âm phù, dương trợ).

Thờ gia tiên: là thờ những bậc tiền nhân trong gia đình, khoảng 4 đời trở lại (đời thứ 5 về trước, được nhập tự vào từ đường gia tộc, gọi chung là thờ tổ tiên). Nếu chỉ thờ cha mẹ, cũng gọi là thờ gia tiên (con trai thứ, vẫn được thờ vọng cha mẹ).

Đặc trưng của thờ cúng là hương, đèn (nhang, đèn). Vì cái lý: âm là tối, là lạnh; hương đèn là nóng, là sáng, để hoà hợp âm dương!

Bàn thờ gia tiên: phải dùng bàn thờ hoặc tủ thờ vững vàng, trang nghiêm, tàng tụ linh khí. Không nên dùng trang thờ treo tường lơ lửng, thiếu sự vững vàng, uy nghiêm, tôn kính; tán khí!

Bày trí bàn thờ: nhất thiết phải có Bài vị, hoặc Long vị (có nơi gọi là Long ngai tức ngai rồng) của những bậc tiền nhân 3 đời, đã siêu thoát hoá rồng. Nếu có thêm ảnh chân dung, sẽ minh hoạ thêm cho chủ âm bàn thờ.

Trường hợp bàn thờ chỉ có lư hương, không có bài vị hoặc ảnh, sẽ là bàn thờ vô chủ (giống như cõi dương là ngôi nhà hoang vô chủ). Dẫn đến ma vô tự (ma đói) vất vưởng, vào hưởng ké lễ vật, rồi có thể trú ngụ luôn.

•Ảnh thờ: đặt theo quy tắc: nam tả nữ hữu (nam bên trái, nữ bên phải). Định vị bằng việc đứng trước bàn thờ nhìn ra.

•Lư hương: đặt ngoài cùng, phía trước bài vị. Bởi, âm theo chân hương về, rồi mới hưởng lễ vật.

• Lễ vật: ngoài trầu cau, trà rượu (đặt ở giữa), phải có bình hoa, đĩa ngũ quả, được đặt theo quy tắc: tả bình, hữu quả!

• Thắp hương: phải là số lẻ. Theo triết lý phương đông: số lẽ là số dương, số chẵn là số âm. Khi giao tiếp với âm, phải dùng số dương. Thắp hương, tuỳ mức độ lễ trọng, mà thắp 1,3,5,7,9 nén hoặc cả bó.

•Vái lạy: cũng theo số lẻ. Vái gia tiên là vái nhân hồn, nên chỉ cần 3 vái. Còn nếu vái Phật hồn, Thần hồn thì 5 vái. Nhưng khi xưa, Vua mất con dân phải vái 5 vái, nên khi vái Thần, Phật người ta kiêng kỵ, bớt đi còn 4 vái, lâu thành thói quen, nhưng không đúng luật.

Nói thêm: việc viếng người chết, khi còn nằm trên cõi dương, thì dùng hai vái, tức dùng số âm để đối với dương.

*Tết đến, phải tẩy trang bàn thờ, dọn bớt chân hương cũ, để có chổ cho chân hương năm mới. Tối 29, thắp 3 nén hương, phát tín hiệu vời thỉnh gia tiên về hưởng tết. Trưa 30, cúng tất niên, lễ trọng nên phải thắp 5 nén trở lên (cắm hương theo hình nan quạt, tránh chập cháy, khói hương phóng toả, gợi sự hanh thông).

Luật đời: “gọi ma thì ma đến; mời phật thì phật về", “linh tại ngã, bất linh tại ngã”. “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”...

Việc thờ cúng gia tiên, là bày tỏ lòng tôn kính với các bậc tiền nhân. Là kết nối linh điện của quá khứ với hiện tại, để giao tiếp, thỉnh cầu sự phù trợ. Đồng thời, cũng là để giáo dục truyền thống, nếp nhà!

Vì vậy, hãy coi việc hương khói gia tiên ngày tết là việc hệ trọng. Cần chú tâm cho đúng luật. Bởi lẽ: “âm dương dị đồng nhất lý”!

*Bài viết của TS. Nguyễn Quang Cương