DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ

 

Dương Đình Nghệ (Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim chép là Dương Diên Nghệ) sinh ra ở làng Giàng (nay thuộc xã Thiệu Dương, thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa). Ông từng là một bộ tướng dưới trướng của họ Khúc thời Khúc Hạo cầm quyền (907-917). Sau khi Khúc Hạo mất và người con là Khúc Thừa Mỹ thay cha lên làm Tiết độ sứ, Dương Đình Nghệ tiếp tục hết lòng phục vụ cho sự nghiệp họ Khúc.

Phía Bắc nước Việt tồn tại 2 nước lớn là nhà Nam Hán và nhà Lương. Năm 919, Khúc Thừa Mĩ sai sứ sang nhà Lương xin được lĩnh tiết Việt, nhà Lương trao cho. Vua Nam Hán cả giận.

Đến năm 930, quân Nam Hán tràn sang đánh thành Đại La, bắt Khúc Thừa Mỹ rồi lại cử Lý Tiến sang làm thứ sử. Dương Đình Nghê lúc này lập tức huy động 3000 quân phất cờ khởi nghĩa. Cuộc khởi nghĩa nổ ra ở Ái Châu, quy tụ dược nhiều nha tướng tài giỏi như: Đinh Công Trứ, Ngô Quyền, Kiều Công Tiễn, … Đến tháng 3 năm 931, nghĩa quân từ Ái Châu đánh cho Lý Tiến phải bỏ thành mà chạy, lấy lại được thành Đại La.

Vua Nam Hán biết tin thì giận dữ sai Trần Bảo dẫn quân sang tiếp viện. Nhưng khi đụng phải quân của Dương Đình Nghệ thì bị đánh cho tan tác. Sau chiến thắng đó, Dương Đình Nghệ tự phong mình làm Tiết độ sứ, dựng nền độc lập tự chủ cho nước ta.

Tiếc thay, đến tháng 3/937, ông lại bị chính nha tướng của mình là Kiều Công Tiễn g.i.ế.t chết. Tiếp theo đó là sự kiện Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà Nam Hán để rồi quân Nam Hán bị đánh tan tác trên cửa sông Bạch Đằng cũng bởi chính một nha tướng của Dương Đình Nghệ là Ngô Quyền…