Đất Hiếm là gì?

Đất Hiếm là gì? Mà ngày 28/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trân trọng đón tiếp tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng để ký kết thỏa thuận về khai thác đất hiếm và bàn luận về việc chấm dứt cuộc chiến xâm lược của lực lượng Nga - Triều!

"Đất Hiếm" là tập hợp của 17 nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

(gồm: 15 nguyên tố thuộc họ Lanthanide và 02 nguyên tố khác có tính chất tương tự)

Mặc dù được gọi là "đất hiếm", nhưng trên thực tế, các nguyên tố này không quá hiếm trong vỏ Trái Đất. Tuy nhiên, chúng thường phân tán, khó khai thác và tinh chế. Các nguyên tố này có ứng dụng quan trọng trong công nghệ cao như sản xuất nam châm vĩnh cửu, pin, màn hình, động cơ điện, thiết bị quân sự, và nhiều lĩnh vực khác...

Sau đây là danh sách, số thứ tự trong bảng hệ thống tuần hoàn và ứng dụng của từng nguyên tố đất hiếm: (nguồn Internet)

I. NHÓM ĐẤT HIẾM NHẸ (LIGHT RARE EARTH ELEMENTS) 07 nguyên tố.

1. Lanthanium (La) – 57 Dùng trong ắc quy xe hybrid (pin nickel-metal hydride), kính quang học, xúc tác lọc dầu.

2. Cerium (Ce) – 58 Chất xúc tác ô tô, đánh bóng kính, hợp kim chịu nhiệt.

3. Praseodymium (Pr) – 59 Nam châm vĩnh cửu cho xe điện, turbine gió, động cơ máy bay.

4. Neodymium (Nd) – 60 Nam châm vĩnh cửu mạnh nhất, dùng trong xe điện, ổ cứng, loa, tai nghe.

5. Promethium (Pm) – 61 Hiếm, dùng trong pin hạt nhân và thiết bị đo độ dày vật liệu.

6. Samarium (Sm) – 62 Nam châm Sm-Co chịu nhiệt cao, dùng trong hàng không vũ trụ, vũ khí dẫn đường.

7. Europium (Eu) – 63 Màn hình LED, TV, đèn huỳnh quang, chống giả tiền tệ.

II. NHÓM ĐẤT HIẾM NẶNG (HEAVY RARE EARTH ELEMENTS), gồm có 10 nguyên tố, nhóm này có thể gây ngộ độc khi tiếp xúc lâu dài, nhưng không độc bằng thủy ngân và chì!

1. Gadolinium (Gd) – 64 Chất tương phản trong chụp MRI, vật liệu chống bức xạ hạt nhân.

2. Terbium (Tb) – 65 Cải thiện hiệu suất nam châm Nd-Fe-B, màn hình LCD, đèn tiết kiệm điện.

3. Dysprosium (Dy) – 66 Tăng cường khả năng chịu nhiệt của nam châm xe điện, cảm biến vũ khí.

4. Holmium (Ho) – 67 dùng làm nam châm mạnh nhất, laser y tế, công nghệ lượng tử.

5. Erbium (Er) – 68 Cáp quang, laser phẫu thuật mắt, hợp kim chịu nhiệt.

6. Thulium (Tm) – 69 Dùng trong X-quang di động, thiết bị laser công nghiệp.

7. Ytterbium (Yb) – 70 Dùng trong pin mặt trời, cảm biến địa chấn.

8. Lutetium (Lu) – 71 Cảm biến PET trong y học hạt nhân, quang phổ học.

9. Scandium (Sc) – 21 Được dùng để chế tạo hợp kim nhôm-scandium, giúp tăng cường độ bền, độ nhẹ và khả năng chịu nhiệt, đèn hơi kim loại halide, giúp tạo ra ánh sáng trắng gần giống ánh sáng mặt trời, dùng cho sân vận động, phim trường, đèn đường, các thanh điều khiển của lò phản ứng hạt nhân do khả năng hấp thụ neutron thấp….

10. Yttrium ( Y) – 39 Ứng dụng trong siêu dẫn, cáp quang, hợp kim nhôm chịu nhiệt.

(Hai nguyên tố Scandium - 21 và Yttrium - 39 cũng được xếp vào nhóm đất hiếm)

(Ảnh mỏ quặng đất hiếm Đông Pao được đánh giá lớn nhất VN thuộc địa bàn xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu).

ST