MONG ĐÓN SÁCH ĐỂ ĐỌC

 Chủ nhật vừa qua, nhà xuất bản đã cho đem lại bản in thử quyển sách sắp in xong để chỉnh sửa (tiếng chuyên môn trong nghề in ấn gọi là morát, tức là morasse của tiếng Pháp). Đây là một cuốn sách dịch từ bản tiếng Nhật viết về cuộc Duy Tân Minh Trị.

Với một người đã ở Nhật Bản 40 năm, đã chứng kiến Nhật Bản trở thành nền kinh tế thứ nhì thế giới chỉ 22 năm sau khi thua trận năm 1945, tức là từ năm 1967, tôi thật muốn tìm hiểu người Nhật đã làm thế nào để được như vậy. Họ làm cách nào để từ một nước nông nghiệp nghèo nàn, với chế độ phong kiến lạc hậu, đã trở thành một trong 8 cường quốc của thế giới hồi đầu thế kỷ 20, chỉ vài chục năm sau khi “mở nước” tiếp xúc với các cường quốc công nghiệp thời ấy.

Cuốn sách tôi giới thiệu lần này hi vọng có thể giải thích được những gì mà nhiều người còn thắc mắc “tại sao Nhật Bản làm được nhanh gọn như vậy, trong khi Việt Nam ta đã mất một thời gian dài hơn mà vẫn chưa làm được?”

Hai ngày nay, tôi mất hết thời gian cho việc chỉnh sửa bản morasse này.

Nhân đây, xin giới thiệu một chút lãng mạn trong sinh hoạt của người samurai. Đây là đoạn một samurai tức cảnh sinh tình trong một đêm cô đơn xa nhà nhớ vợ, đã ngâm một bài thơ Tanka như sau: “Moe-izuru Waka-Kusa-Yama ni netaru yo wa itsu yori imo wo koi-wataru kana (燃え出る若草山に寝たる夜はいつより妹を恋わたる哉)”.

Trong bản dịch, tôi đã chuyển thể sang hai câu thơ lục bát của Việt Nam: “Đêm nay dưới Núi Cỏ Xanh; Nàng ơi sao chẳng cùng anh đồng sàng”.

Tuy nói đúng tâm trạng của người samurai nọ, nhưng e là dịch hơi thoát.

Nay đổi lại:

“Đêm nay dưới Núi Cỏ Xanh; Một mình trằn trọc năm canh nhớ nàng!”

Tâm đắc hơn.

二日前の日曜日に出版社から今度お目見えする新しい本のゲラ刷りが届いた。これは明治維新に関する本のベトナム語版です。

日本に四十年間いて、敗戦から二十二年間の短きで世界の第二経済大国になった過程を見た者として私は機会があるごとに「なぜ日本がわずか数十年間で二十世紀初頭の世界八強の仲間入りができ、現在は世界経済に大きな影響を持っているG7の一員になっていること」について、ベトナム人仲間に紹介したいものです。今度の本にはこの答えがあるように思ったから翻訳して紹介するに至った。

さて、余談だが、本の中にはサムライが詩も嗜む一節があって、次の短歌が例として出された。つまり「燃え出る若草山に寝たる夜はいつより妹を恋わたる哉」とある。これをベトナム語の詩に次のように訳した。

“Đêm nay dưới Núi Cỏ Xanh; Nàng ơi sao chẳng cùng anh đồng sàng”.

これはサムライの気持ちをよく表しているがややストレート気味を否めない。

したがって、次のように直した。

“Đêm nay dưới Núi Cỏ Xanh; Một mình trằn trọc năm canh nhớ nàng! ”.

納得。

(Nguồn: GS Đặng Lương Mô)